Wij werken met een persoonlijk zorgpad, toegespitst op uw unieke situatie. Omdat alles wat wij doen, van begin tot eind, in het teken moet staan van ons gezamenlijke doel: de kwaliteit van uw leven behouden en waar mogelijk verbeteren. Volledig verzekerd (enkel uw eigen risico) en in overeenstemming met uw wensen.
1. Verwijzing huisarts
Prostaatkanker geeft in het begin meestal geen klachten. Dit maakt het vroegtijdig opsporen lastig.
PSA is momenteel de belangrijkste substantie in het bloed om prostaatkanker op te sporen. Het Prostaat Specifiek Antigeen (PSA) is een eiwit dat normaal in geringe mate in het bloed aanwezig is. Het wordt gevormd in het klierweefsel van de prostaat, zowel in een gezonde als in een zieke prostaat. In een zieke prostaat komt er meestal echter meer PSA vrij uit de prostaat in de bloedbaan.
U kunt uw PSA laten bepalen via de huisarts, na uitleg te hebben gekregen over de voor- en nadelen van deze bepaling. Ook kunt u via www.thuisarts.nl de keuzehulp invullen voor het maken van een keuze om PSA te laten bepalen. Bij klachten als slechter plassen, bloed plassen of pijn in de (lage) rug is een PSA bepaling raadzaam. Hoe eerder prostaatkanker wordt ontdekt, hoe beter het kan worden genezen.
Als er wel klachten zijn dan gaat het meestal om onderstaande symptomen:
- Problemen met de stoelgang.
Als de kanker dusdanig gegroeid is dat deze tegen de endeldarm gaat drukken kan deze de doorgang van de ontlasting bemoeilijken; - Verandering in sperma.
De prostaat produceert het grootste gedeelte van het sperma. Bij prostaatkanker kan er bloed in het sperma aangetroffen worden; - Pijn door uitzaaiingen in lymfklieren en/of botten.
- Problemen met plassen:
Pijn (branderig gevoel) bij plassen, bloed in urine/troebele urine.
Mocht u een of meerdere van deze klachten hebben, raden we u aan naar uw huisarts te gaan.
Bloedonderzoek
Is er een vermoeden dat u prostaatkanker heeft? Dan zal uw huisarts vaak eerst uw bloed onderzoeken om de hoeveelheid PSA te meten.
PSA is de afkorting van Prostaat Specifiek Antigeen. Dit is een eiwit dat voornamelijk in de prostaat gemaakt wordt. PSA komt normaal gesproken in kleine hoeveelheden voor in uw bloed. De hoeveelheid PSA neemt door verschillende oorzaken toe, waaronder prostaatkanker. Een verhoogde PSA-waarde kan ook duiden op goedaardige aandoeningen van de prostaat, zoals een ontsteking of een prostaatvergroting.
Komt de hoeveelheid PSA in uw bloed boven een bepaalde waarde uit, dan verwijst uw arts of huisarts u door naar onze urologen voor verder onderzoek. De uroloog zal soms uw bloed nogmaals willen onderzoeken op PSA.
2. Bezoek prostaatkankercentrum
Om u zo snel mogelijk duidelijkheid te geven over uw gezondheid, ondergaat u een aantal onderzoeken. De uroloog zal eventuele klachten met u doorspreken, een inwendig onderzoek van de prostaat (via de anus) doen meestal maken we ook een echo van uw prostaat via de anus. Als de uroloog het noodzakelijk vindt, krijgt u vervolgens een aantal vervolgonderzoeken. Dit kan bestaan uit urineonderzoek, een prostaat MRI en/of het afnemen van prostaatbiopten.
Upfront MRI
In een aantal gevallen is het mogelijk dat vooraf aan het eerste consult met de uroloog een MRI plaatsvindt. De verpleegkundige zal u hierover informeren of dit mogelijk is bij u.
Via een MRI-scan worden mogelijke tumoren in uw prostaat zichtbaar voor onze urologen. Deze onderzoeksmethode maakt met een magneetveld en radiogolven namelijk dwars- of lengtedoorsneden van uw lichaam. De MRI kan ook meer informatie geven over het stadium van de prostaatkanker: is de tumor ingekapseld of niet? Daarnaast gebruiken we de MRI bij voorbereiding van een eventuele operatie. Daarbij kijken we of de zenuwen tijdens de operatie gespaard kunnen worden. Tijdens de MRI-scan ligt u in een soort koker. Sommige patiënten kunnen dit als benauwend ervaren. Via de intercom blijft u altijd in contact met de laborant die het onderzoek uitvoert. Ook kunt u naar uw eigen muziek luisteren. Tijdens het onderzoek krijgt u contrastvloeistof ingespoten via een bloedvat in uw arm.
Eerste consult prostaatkankercentrum
Tijdens het eerste bezoek krijgt u een gesprek met uw uroloog. Deze zal uw (eventuele) klachten inventariseren en aan de hand van deze informatie, uw ziektegeschiedenis en de waarde van het PSA, een plan op maat maken voor verdere diagnostiek en behandeling. Als er bij u een upfront MRI is gemaakt dan zal hiervan de uitslag ook met u worden besproken.
3. Onderzoek
Nadat er bij u een upfront MRI is gemaakt, krijgt u een aantal vervolgonderzoeken. Deze onderzoeken kunnen bestaan uit rectaal toucheren, urineonderzoek, een prostaat MRI en/of het afnemen van prostaatbiopten. Uw uroloog bespreekt dit met u.
Rectaal toucheren
Om vast te stellen of u prostaatkanker heeft, is het noodzakelijk om een zogenoemd rectaal toucher uit te voeren. Hierbij gaat de uroloog met zijn of haar vinger via uw anus na of hij of zij de tumor kan voelen. Bij prostaatkanker verhardt vaak het weefsel van de prostaat en worden er knobbeltjes gevormd. De uroloog kan deze symptomen door middel van rectaal toucheren vaststellen.
Doorgaans duurt een rectaal toucher enkele minuten en meestal doet dit geen pijn. Het helpt als u zich tijdens het onderzoek zoveel mogelijk ontspant.
Door middel van rectaal toucheren kan niet met 100 procent zekerheid vastgesteld worden of u prostaatkanker heeft. Bij eventuele afwijkingen is daarom altijd aanvullend onderzoek nodig.
Echografie
Een echografie van de prostaat is een inwendig onderzoek via de anus. Hiermee kunnen wij de prostaat en de omgeving ervan afbeelden. Dit is mogelijk met ultrageluidsgolven. De prostaat is een klier die normaal gesproken ongeveer de grootte van een kastanje heeft. Deze klier bevindt zich aan de onderzijde van de blaas, daar waar de blaas overgaat in de plasbuis. Prostaatvergroting kan leiden tot plasproblemen. Meestal gaat het om een goedaardige vergroting of ontsteking, maar er kan ook kwaadaardig weefsel binnen de prostaat ontstaan. Met deze echografie en eventuele andere onderzoeken kan de uroloog tot een juiste diagnose komen.
MRI- Prostaat
MRI (Magnetic Resonance Imaging) is een techniek om afbeeldingen te maken van organen en weefsels in het lichaam. Door gebruik te maken van een sterk permanent magneetveld in combinatie met een wisselend magneetveld, wekken we in het lichaam signalen op. De signalen van de onderzochte lichaamsdelen worden opgevangen en door een computer in beelden omgezet. Bij dit onderzoek maken wij geen gebruik van röntgenstralen. Het onderzoek is, voor zover bekend, niet schadelijk en – op een eventueel prikje na – pijnloos.
Voor bepaalde patiënten is het mogelijk om vooraf aan uw eerste bezoek aan het prostaatkankercentrum een upfront MRI te maken. Hierover wordt u door de verpleegkundige ingelicht.
Biopsie
Ook is het mogelijk dat er een biopsie wordt uitgevoerd. Bij een biopsie haalt een uroloog stukjes weefsel weg van verschillende plaatsen in de prostaat. Deze stukjes weefsel worden ook wel biopten genoemd en de behandeling waarbij dit gebeurt een biopsie. Onze uroloog brengt tijdens de biopsie een naald door de darm tot in de prostaat. Op een beeldscherm kunt u dit proces volgen. Het onderzoek duurt ongeveer 10 minuten en is zelden Algemene informatie 2 van 2 pijnlijk. Soms is het nodig de gegevens van de MRI samen te brengen met de echobeelden (uronav-methode). Dan duurt de procedure 20 tot 30 minuten. Een patholoog onderzoekt het weggenomen weefsel onder de microscoop. De patholoog kan zowel de aan- of afwezigheid van prostaatkanker vaststellen, als de agressiviteit van de tumor. Aan de hand van deze uitslag stelt uw uroloog een definitieve diagnose.
PSMA-PET/CT-scan
Daarnaast kan het zijn dat u een PET/CT-scan moet laten maken. Dit is een combinatie van een PET-scan en een CT-scan. Met de PET-scan brengen we met behulp van een radioactieve stof prostaatkankercellen in het hele lichaam in beeld. Deze radioactieve stof krijgt u via een infuus toegediend. Aan de buitenkant van prostaatkankercellen bevindt zich veel van het eiwit PSMA. De toegediende radioactieve stof bindt zich aan dit eiwit. Op die manier kunnen we alle prostaatkankercellen in het lichaam opsporen. Dit is belangrijk voor een zo gericht en effectief mogelijke behandeling. Met de CT-scan bepalen we vervolgens de plaats waar deze cellen zich in uw lichaam bevinden. Tijdens de PET/CT-scan komt u in aanraking met straling. De hoeveelheid straling waaraan uw lichaam tijdens het onderzoek wordt blootgesteld, wordt tot een minimum beperkt. Nadat de PET/CT-scan is gemaakt, kunt u weer normaal contact hebben met uw naasten. Een groot deel van de radioactieve stof verlaat het lichaam binnen enkele uren via de urine. De overige radioactiviteit verdwijnt na verloop van tijd.
MRI geleide biopsie
U heeft eerder een MRI van u prostaat gehad. Hierop zijn gebieden te zien die de uroloog nader wil onderzoeken dit kan door middel van een MRI waarbij biopten kunnen worden afgenomen.
De radioloog voert het onderzoek uit. Er wordt in de endeldarm een naaldgeleider in de vorm van een dun buisje ingebracht. Hierbij wordt een verdovende gel gebruikt. Vervolgens bepaald de radioloog de plaats van de biopsie en wordt het biopt afgenomen. Dit kan gevoelig zijn. Eventueel zijn meer biopten van hetzelfde gebied of van andere gebieden nodig.
Perineaal biopt
Ons Prostaatkankercentrum heeft een eerste stap gezet in de introductie van perineale biopsieën geïntroduceerd op onze locatie in Delft, eventueel MRI-echofusie-geleid middels de Uronav. Doordat we MRI beelden over de ‘live’ echobeelden van de prostaat projecteren kunnen we laagdrempelig zeer gericht prikken. Met deze nieuwe techniek brengen we de naald onder verdoving in via het huidgebied tussen de anus en de balzak: het perineum. Deze nieuwe benadering is gerichter en er is een veel kleinere kans op een infectie.
Deze wijze van biopteren zal ook snel van start gaan op onze locatie in het HagaZiekenhuis in Den Haag.
Geen infecties meer en meer zekerheid
We voeren op onze locatie in Delft sinds april 2021 perineale biopsieën uit, eventueel MRI geleid. John van der Hoeven is uroloog in het Prostaatkankercentrum en merkt een enorm verschil in hoe mensen het onderzoek ervaren: “De kans op een infectie is nu zo klein dat onze patiënten zelfs zonder antibiotica voorbereiding met een gerust gevoel het onderzoek ingaan.” Met deze gerichte en schone benadering van afwijkingen die zijn geconstateerd op de MRI kan weinig belastend een nauwkeurige diagnose worden gesteld
4. Diagnose
Gelukkig blijkt in het driekwart van de gevallen dat ondanks de klachten er geen sprake is van prostaatkanker. Als er wel prostaatkanker bij u gevonden wordt, streven we er naar uw behandelplan binnen een week met u te bespreken. U start daarna zo spoedig mogelijk met de behandeling. Indien mogelijk is deze behandeling in een ziekenhuis dichtbij huis.
5. Behandeling
In uw gesprek met de uroloog en gespecialiseerd prostaatverpleegkundige worden de mogelijke behandelingen nader toegelicht.
Heeft u een doorverwijzing van uw huisarts?
Maak dan een afspraak met ons via de contactpagina.